Wskazówka I Zastanawiasz się, czy na blogu jest opisana także zachodnia Sycylia, odpowiadam, TAK :).
Zachodnia Sycylia – 25 miejsc, które rozpalą twoją miłość do wyspy
Wschodnia Sycylia – 19 miejsc, które zachwycą każdego turystę
Podróż po wschodniej Sycylii odbędziemy z północny na południe.
1. Mesyna
Opowieść o wschodniej Sycylii zaczynam od Mesyny, ponieważ zjeżdżając z promu płynącego na trasie Kalabria-Sycylia, lądujemy właśnie w tym mieście.
Mesyna jest położona na północno-wschodnim krańcu Sycylii. To trzecie co do wielkości miasto wyspy i ważny port morski w Cieśninie Mesyńskiej, która oddziela Sycylię od kontynentalnej części Włoch.
Miasto pełni więc rolę bramy między Sycylią a resztą Włoch, dzięki swojej strategicznej lokalizacji i promom łączącym Mesynę z Villa San Giovanni w Kalabrii.
Wskazówka I Sprawdź najlepsze noclegi w Mesynie (wł. Messina).
Mesyna jest miastem o bogatej historii, która sięga czasów starożytnych. Przez wieki było świadkiem wielu ważnych wydarzeń i zmian: od okresów greckich i rzymskich, przez panowanie bizantyjskie, arabskie, normańskie, aż po epokę hiszpańską.
Miasto doświadczyło znaczących zniszczeń w wyniku trzęsień ziemi, zwłaszcza tego z 1908 roku oraz bombardowań podczas II wojny światowej. Zdołało się odbudować, zachowując przy tym fragmenty swojej bogatej przeszłości.
W mieście nie można pominąć:
Katedrę św. Marii, imponującą budowlę w stylu normańskim, której dzwonnicę zdobi jeden z największych zegarów astronomicznych na świecie.
Fontannę Neptuna z XVI wieku, znajdującą się w centrum miasta.
Sanktuarium Chrystusa Króla, z którego roztacza się panoramiczny widok na miasto i cieśninę.
Ja lubię Mesynę, bo to tętniące życiem miasto, gdzie można znakomicie zjeść i pokręcić się po mieście nawet bez większego celu.
Wskazówka I Zjeżdżając z promu, należy się spodziewać korków, szczególnie jadąc w kierunku Taorminy, ponieważ trzeba się przedrzeć przez kilka skrzyżowań.
2. Milazzo
Warto z Mesyny pojechać do Milazzo, szczególnie jeśli masz w planach rejs na wyspy Liparyjskie, dawniej nazywane Eolskimi.
To miasto położone na północnym wybrzeżu Sycylii, z bogatą historią, której sercem jest imponujący zamek, Castello di Milazzo. To średniowieczny zamek, rozbudowany przez Arabów, Normanów, a następnie Hiszpanów, który góruje nad miastem i oferuje spektakularne widoki na morze. Polecam zwiedzania zamku, ponieważ to niczym podróż przez różne epoki historyczne, od starożytnych murów obronnych po barokowe kaplice i normańskie dziedzińce. W sezonie jest czynny od wtorku do niedzieli, poza sezonem tylko w wyznaczone dni.
Spacerując po historycznym centrum Milazzo, można podziwiać wąskie uliczki, barokowe kościoły i placówki, które świadczą o wielowiekowej przeszłości miasta. Znajduje się tu wiele tradycyjnych sklepów, kawiarni i restauracji, oferujących lokalne specjały. Osobiście polecam spacer nadmorskim deptakiem i … zagadywanie lokalsów. Zawsze chętnie doradzą, gdzie dobrze zjeść.
Największa plaża Milazzo to Spiaggia di Ponente.
Wjazd do miasta psuje nieco widok na rafinerię, ale samo Milazzo jest piękne i szalenie przyjemne.
Wskazówka I Kliknij, aby poznać świetne miejsca noclegowe w Milazzo.
Capo Milazzo i Sant’Antonio
Cypel Capo Milazzo, oferuje szczególnie malownicze krajobrazy i ukryte zatoczki z krystalicznie czystą wodą, idealne do kąpieli i snorkelingu. To właśnie tu znajduje się naturalny basen, Piscina di Venere (ciężko bez butów do wody), do którego można dość dobrze oznaczoną trasą, no i zachody słońca są tu wspaniałe.
Baia Sant’Antonio jest popularna wśród osób szukających spokojniejszego wypoczynku, idealna zatoczka z pięknym widokiem, żeglarze lubią tu rzucać kotwicę na noc.
Milazzo bramą do wysp Liparyjskich
Jeśli marzą ci się wyspy Liparyjskie, Milazzo jest miejscem, które oferuje szeroki wybór rejsów i wycieczek na archipelag. Wyspy, takie jak Lipari, Vulcano, Stromboli, Salina, Panarea, Filicudi i Alicudi, są łatwo dostępne dzięki regularnym połączeniom promowym i łodziom wycieczkowym.
Są także wycieczki z ciekawym programem obejmującym kąpiele termalne, trekking na aktywne wulkany (Stromboli i Vulcano), czy zwiedzanie stanowisk archeologicznych. Można także wynająć prywatną łódź ze skipperem i popłynąć na wycieczkę wg twoich upodobań, co jest oczywiście większym wydatkiem.
Wskazówka I Planując wycieczkę promem, sprawdź rozkład rejsów. Zobacz, jak długo płynie prom na konkretną wyspę, szczególnie jeśli twój wybór padł na oddalone Alicudi i Filicudi, a także, o której odpływa ostatni prom, jeśli wracasz tego samego dnia.
Poniżej zdjęcia z rejsu po wyspach Liparyjskich.
3. Stromboli – wulkaniczne krajobrazy i czarne plaże
Stromboli jest jednym z najbardziej aktywnych wulkanów na świecie. Wulkan ten regularnie prezentuje małe erupcje, oferując niezapomniane widowisko zwane „erupcją strombolijską”, którą można obserwować zwłaszcza nocą, z bezpiecznej odległości.
Erupcje strombolijskie polegają na wyrzucaniu żarzących się popiołów, lapilli i bomb wulkanicznych na wysokość kilkudziesięciu do kilkuset metrów. Erupcje są małe lub średnie, ze sporadyczną gwałtownością. Widać je nawet z wybrzeża Kalabrii, np. z Tropei czy Capo Vaticano, szczególnie o zachodzie słońca.
Plaże na Stromboli, z ich charakterystycznym czarnym piaskiem pochodzenia wulkanicznego, są unikatowym zjawiskiem naturalnym. Warto zerknąć, jak wyglądają, np.: Spiaggia di Ficogrande, Spiaggia Lunga, Scari, Spiaggia di sabbia nera.
Na wyspie Domenico Dolce i Stefano Gabbana mają luksusową willę, która – notabene – jest wystawiona na sprzedaż.
4. Termy i błotne kąpiele na wyspie Vulcano
Vulcano, kolejna wyspa archipelagu, słynie ze swoich naturalnych źródeł termalnych i błotnych kąpieli, które od wieków są cenione za swoje lecznicze właściwości. Gorącą wodę możemy doświadczyć nawet w morzu, jeśli wybierzemy się na plażę blisko portu, Spiaggia delle Acque Calde. Zapach jest specyficzny, ale taka jest specyfika wód termalnych.
Wskazówka I Należy pamiętać o ściągnięciu srebrnej biżuterii, która czernieje pod wpływem kontaktu z tlenkiem siarki, który znajduje się w powietrzu i w wodzie.
Jeśli marzą ci się kąpiele termalne w warunkach luksusowych, polecam dwa hotele: Vulcano Blu Residence i Vulcano Terme Residence.
Błotne kąpiele w Pozza dei fanghi naturali di Vulcano, są popularną atrakcją turystyczną, oferującą naturalne spa na świeżym powietrzu. Błoto bogate w siarkę i minerały ma właściwości lecznicze, zwłaszcza dla skóry i układu mięśniowo-szkieletowego. To miejsce, choć ostatnio oficjalnie zamknięte, znajduje się bardzo blisko portu. Mam nadzieję, że niebawem znowu będzie otwarte.
5. Lipari
Największa z wysp Liparyjskich, jest centrum kulturowym i administracyjnym archipelagu. Miasto Lipari, które osobiście uwielbiam i mam do niego wielki sentyment (obchodziłam tam kiedyś urodziny), jest przeurocze. Malownicze uliczki, kolorowe domy i wspaniałe zabytki, jak Katedra św. Bartłomieja, Cattedrale di San Bartolomeo i Muzeum Archeologiczne, oferują autentyczny wgląd w bogatą historię i kulturę wysp. Polecam spędzić tutaj chociaż jedno długie popołudnie.
Wskazówka I Poznaj najwspanialsze noclegi na Lipari.
6. Salina
Wyspa znana z bujnych, zielonych krajobrazów i produkcji wysokiej jakości wina Malvasia Salina. Salina stanowi wyraźny kontrast dla bardziej wulkanicznych wysp archipelagu.
Kultura i tradycje Saliny, związane z rolnictwem i rybołówstwem, są żywo kultywowane! Każda okazja we Włoszech jest dobra do świętowania. To dość duża wyspa, położona bardzo blisko Lipari i Vulcano.
Na wyspie, w miasteczku Pollara, kręcono film „ll Postino” („Listonosz”). Do dziś znajduje się tam dom, w którym mieszkał chilijski poeta, Pablo Neruda, a którego odwiedzał filmowy listonosz. Jest to obecnie prywatna posiadłość.
Wskazówka I Oto najwspanialsze noclegi na wyspie Salina.
Wskazówka I Poznaj sycylijskie wyspy.
SYCYLIA – 12 najpiękniejszych wysp Sycylii
7. Savoca
To malownicze miasteczko położone w górach, zyskało międzynarodową sławę dzięki temu, że stało się jedną z lokalizacji filmowych kultowego filmu „Ojciec chrzestny” Francisa Forda Coppoli. Mimo swoich niewielkich rozmiarów Savoca oferuje odwiedzającym unikalną atmosferę i wgląd w tradycyjne sycylijskie życie.
Co zobaczyć w Savoca
Bar Vitelli to kultowy bar, który pojawiła się w jednej z najbardziej znanych scen „Ojca chrzestnego”, gdzie Michael Corleone prosi o rękę Apolonii. Bar zachował swoje historyczne wnętrze i jest obowiązkowym punktem dla fanów filmu. Można tam zobaczyć eksponaty i zdjęcia z produkcji filmu.
Kościół św. Mikołaja to miejsce, gdzie został nakręcony ślub Michaela Corleone i Apolonii. Położony na wzgórzu, oferuje również piękne widoki na otaczające miasteczko i krajobrazy.
A co powiesz na kaplice mumii w klasztorze Kapucynów? Choć może się to wydawać nieco makabryczne, kaplice te są jedną z atrakcji miasteczka. Przechowywane są mumie miejscowych notabli i duchownych.
I w końcu ruiny zamku Pentefur. Roztacza się stąd panoramiczny widok na okolicę, dlatego to doskonały sposób na docenienie malowniczego położenia miasteczka i jego naturalnego piękna.
8. Taormina – zaczarowane uliczki i grecki teatr
Taormina, perła wschodniej Sycylii, jest miastem o niepowtarzalnym uroku, położonym na skalistym wzgórzu z widokiem na błękitne wody Morza Jońskiego. Spacerując po jej zaczarowanych uliczkach, natknąć się można na liczne sklepy, kawiarnie i restauracje ukryte w malowniczych zakątkach, które tworzą niezapomnianą atmosferę.
Teatro Greco (Teatr Grecki), prawdziwa perła architektoniczna Taorminy, jest antycznym teatrem greckim z II wieku p.n.e., później przebudowanym przez Rzymian. Z jego widowni roztacza się spektakularny widok na Morze Jońskie i Etnę. Teatr jest miejscem licznych wydarzeń kulturalnych, w tym słynnego festiwalu filmowego.
Taormina oferuje dostęp do kilku przepięknych plaż, które zapewniają relaks i ucieczkę od miejskiego zgiełku.
Isola Bella jest małą wyspą połączoną z lądem wąską mierzeją, często nazywaną „perłą Morza Jońskiego”. Ta malownicza, zalesiona wyspa i otaczające ją krystaliczne wody stanowią rezerwat przyrody, idealny do snorkelingu i nurkowania.
Plaże w okolicy Taorminy, takie jak Mazzarò i Giardini Naxos, oferują złociste piaski i czystą wodę, co czyni je idealnym miejscem do kąpieli, opalania oraz uprawiania sportów wodnych.
Wskazówka I W Taorminie jest mnóstwo wspaniałych noclegów.
Wskazówka I Polecam spacer po Taorminie śladami filmu „Wielki Błękit”.
TAORMINA, SYCYLIA – śladami kultowego filmu „Wielki błękit”
Przy okazji, zostawiam ci soundtrack z filmu.
Najlepsze miejsca na zakupy i lokalne rzemiosło w Taorminie
Taormina jest rajem dla miłośników zakupów i lokalnego rzemiosła.
Corso Umberto to główna ulica handlowa w Taorminie, pełna butików, sklepów z pamiątkami i galerii sztuki. To tutaj koncentruje się życie miejskie, oferując bogactwo lokalnych produktów i wyrobów artystycznych.
Rzemiosło artystyczne odgrywa ważną rolę w kulturze Taorminy. Warto poszukiwać ręcznie malowanej ceramiki, charakterystycznej dla Sycylii, oraz innych tradycyjnych wyrobów, takich jak koronki, hafty i produkty z drewna oliwnego i samej oliwy.
Wskazówka I Sprawdź najlepsze miejsca noclegowe w Taorminie.
Taormina – gdzie nocować w najpiękniejszym mieście Sycylii
9. Castelmola
Położona tuż nad słynną Taorminą, jest jednym z najbardziej malowniczych miasteczek na Sycylii, oferując spektakularne widoki na Morze Jońskie i Etnę.
Dojście tam piechotą z Taorminy to nieco wymagający godzinny spacer dość stromymi ścieżkami, ale widoki warte są wysiłku. Alternatywnie, można dojechać autobusem lub samochodem, wybierając krętą drogę wiodącą przez sycylijskie krajobrazy.
W Castelmola warto odwiedzić ruiny zamku na szczycie wzgórza, z którego roztaczają się niezapomniane panoramy. Miasteczko słynie także z Bar Turrisi, znanego z oryginalnego wystroju i lokalnego specjału – migdałowego wina.
Castelmola to idealne miejsce dla tych, którzy szukają ucieczki od turystycznych tłumów Taorminy i chcą doświadczyć autentycznej atmosfery sycylijskiego miasteczka.
I dlatego ja zawsze polecam Castelmola!
Wskazówka I Sprawdź najciekawsze noclegi w Castelmola.
10. Acireale – barokowa architektura i słynny karnawał
Acireale, miasto położone na wschodnim wybrzeżu Sycylii, u stóp Etny, jest znane z przepięknej barokowej architektury i jednego z najstarszych i najbardziej kolorowych karnawałów na Sycylii. Spacerując po historycznym centrum, można podziwiać bogato zdobione kościoły i pałace, które odbudowano po tragicznym trzęsieniu ziemi w 1693 roku. Wśród nich wyróżnia się Katedra św. Sebastiana z imponującą fasadą i Piazza del Duomo, serce miasta, otoczone barokowymi budynkami.
Karnawał w Acireale jest wyjątkowym wydarzeniem, przyciągającym turystów z całego świata dzięki barwnym paradom alegorycznym wozów, wykonanych z papier-mâché, przedstawiających sceny z mitologii, historii oraz współczesnego życia. Jest to święto pełne muzyki, tańca i radości, podkreślające bogactwo kulturowe miasta.
Wskazówka I Poznaj znakomite noclegi w Acireale.
Termy i uzdrowiska: naturalne piękno i relaks
Acireale jest również znane ze swoich źródeł termalnych, które były cenione już przez starożytnych Rzymian za lecznicze właściwości. Miasto oferuje liczne termy i uzdrowiska, które korzystają z ciepłych, mineralnych wód wypływających z ziemi. Te naturalne spa są idealnym miejscem do relaksu i regeneracji, oferując szeroki zakres zabiegów zdrowotnych i kosmetycznych.
W okolicy Acireale znajdują się także naturalne baseny termalne, w tym obszar archeologiczny Santa Venera al Pozzo. Było to uzdrowisko już w czasach rzymskich. Na miejscu jest także kościół, Chiesa di Santa Venera al Pozzo.
Szlaki przyrodnicze i krajobrazy wulkaniczne
Miasto jest punktem startowym dla wielu szlaków przyrodniczych, prowadzących przez malownicze tereny wulkaniczne, cytrusowe gaje oraz starożytne lasy.
Jedną z atrakcji jest La Timpa di Acireale, rezerwat przyrody ze spektakularnymi klifami bazaltowymi, które opadają stromo do Morza Jońskiego. Szlaki w La Timpa oferują nie tylko wyjątkowe widoki, ale również możliwość odkrywania bogatej flory i fauny regionu.
Wskazówka I Sprawdź mój gotowy plan podróży na 4 dni po wschodniej Sycylii transportem publicznym.
Sycylia w 4 dni: plan podróży pociągiem i autobusem z Katanii
11. Katania
Drugie co do wielkości miasto Sycylii, Katania, z jej malowniczym położeniem u stóp majestatycznego wulkanu Etna, jest miastem o fascynującej i wielowarstwowej historii. Założona w VIII wieku p.n.e. przez Greków, Katania przetrwała wieki jako świadek greckich, rzymskich, arabskich i normańskich wpływów, co uczyniło ją wyjątkowym ośrodkiem kulturowym i ekonomicznym wschodniej Sycylii. Jej dziedzictwo jest bogate i zróżnicowane, co widoczne jest w licznych zabytkach rozsianych po całym mieście.
Jednym z najciekawszych miejsc w Katanii jest Teatro Greco-Romano, które łączy w sobie elementy greckiej i rzymskiej architektury. Ten antyczny teatr, częściowo wykuty w skale etneńskiej, był niegdyś areną dla spektakli teatralnych i muzycznych, przyciągając tłumy widzów z całej okolicy. Dziś, choć pozostał ruiną, nadal robi ogromne wrażenie i pozwala zwiedzającym na chwilę przeniesienia się w czasie do epoki antycznej.
Katedra św. Agaty, poświęcona patronce miasta, stanowi serce Katanii. Odbudowana w stylu barokowym po katastrofalnej erupcji Etny w 1693 roku, katedra jest świadectwem niezłomności i odrodzenia miasta. Jej fasada i wnętrze, pełne barokowych detali i dzieł sztuki, opowiadają historię wiary i kultury Katanii. W katedrze przechowywane są relikwie św. Agaty, które co roku są w centrum wielkich uroczystości religijnych, przyciągając pielgrzymów i turystów.
Wskazówka I W artykule z gotowym planem podróży na 4 dni przez wschodnią Sycylię znajdziesz szczegóły na temat Festa di sant’Agata, czyli święta św. Agaty oraz samej Katanii.
Oprócz tych zabytków Katania kryje w sobie wiele innych klejnotów architektonicznych, takich jak Palazzo Biscari, jeden z najbardziej okazałych pałaców barokowych w mieście, czy urokliwa Fontanna Słonia na Piazza del Duomo, symbol Katanii.
Miasto to także raj dla miłośników kultury i kuchni, oferując liczne muzea, galerie, restauracje i kawiarnie, gdzie można odkrywać lokalne specjały.
Wskazówka I Poznaj wybrane noclegi w Katanii.
12. Wulkan Etna
Etna, najwyższy i najaktywniejszy wulkan w Europie, jest dominującą cechą krajobrazu wschodniej Sycylii i ma kluczowe znaczenie dla regionu. Wizyta na Etnie to niezapomniane doświadczenie, oferujące nie tylko możliwość zobaczenia wulkanicznej aktywności z bliska, ale także przepiękne widoki na okolicę.
Wycieczki na Etnę pozwalają zwiedzającym odkryć różnorodność krajobrazu wulkanicznego, od lawowych pól po bujne lasy. Istnieje wiele tras i opcji wycieczek, zarówno dla miłośników pieszych wędrówek, jak i tych preferujących jazdę samochodem czy rowerem. Ważne jest, aby pamiętać o odpowiednim przygotowaniu i zasięgnięciu porady przewodników górskich specjalizujących się w wycieczkach po Etnie. Polską przewodniczką po Etnie jest pani Joanna Pióro, łatwo ją znaleźć w internecie.
Otoczenie Etny to także obszary chronione, Parco dell’Etna, oferujący szlaki turystyczne, piknikowe i punkty widokowe. Degustacja lokalnych produktów, takich jak miód, wina i owoce, produkowane na żyznych wulkanicznych glebach, jest nieodłącznym elementem wizyty w regionie.
13. Syrakuzy – Archimedes i starożytne ruiny
Syrakuzy, jedno z najważniejszych miast starożytnej Grecji, mają bogatą historię, która sięga ponad 2700 lat wstecz. To tu żył i tworzył Archimedes, jeden z najwybitniejszych matematyków i wynalazców starożytności. Miasto było świadkiem wielu historycznych wydarzeń, w tym bitew, które decydowały o losach całego regionu. Dziedzictwo tej dawnej potęgi jest widoczne w licznych ruinach i zabytkach archeologicznych rozsianych po całym mieście i jego okolicach.
Starożytne ruiny, takie jak Teatr Grecki, który mógł pomieścić do 15 tysięcy widzów, Rzymski Amfiteatr, oraz Łuk Dionizjusza, są tylko niektórymi z fascynujących miejsc, które przyciągają miłośników historii i archeologii.
Wyspa Ortygia – serce Syrakuz
Ortygia, położona na niewielkiej wyspie, jest historycznym centrum Syrakuz i jednym z najpiękniejszych miejsc na Sycylii. Jej wąskie uliczki i barokowe place, wypełnione zabytkowymi budynkami, tworzą wyjątkową atmosferę.
Fontanna Aretuzy, z jej słynną świeżą wodą źródlaną, to jeden z symboli Ortygii. Według mitologii, nimfa Aretuza zamieniła się w to źródło, uciekając przed pożądaniem boga rzeki Alfeusza.
Katedra w Syrakuzach, zbudowana na fundamentach starożytnego greckiego świątyni Diany, łączy w sobie elementy architektoniczne różnych epok, od antyku po barok.
Wskazówka I Poznaj najlepsze noclegi w Syrakuzach.
Park Archeologiczny „Neapolis” w Syrakuzach i jego tajemnice
Park Archeologiczny „Neapolis” w Syrakuzach to skarbnica starożytnych zabytków i jedno z najważniejszych miejsc archeologicznych we Włoszech.
Teatr Grecki
Znajduje się tutaj słynny Teatr Grecki (Teatro Greco), datowany na V wiek p.n.e., który do dziś jest miejscem corocznych przedstawień klasycznych dramatów. Teatr, wykuty w skale i wykorzystujący naturalne nachylenie wzgórza, co zapewniało doskonałą akustykę i widoczność dla nawet 24 tysięcy widzów, którzy mogli zasiąść na jego kamiennych ławkach.
Zbudowany w okresie największego rozwoju miasta Syrakuzy, teatr był świadkiem licznych dramatów greckich, które odgrywano w ramach religijnych i kulturalnych festiwali, celebrujących bogów i bohaterów antycznej Grecji. Przez stulecia, Teatr Grecki był nie tylko miejscem rozrywki, ale także ważnym centrum kulturowym i społecznym, odgrywającym kluczową rolę w życiu mieszkańców starożytnych Syrakuz.
Ninfeum
Tuż obok Teatru Greckiego znajduje się grota Ninfeum, fascynujący przykład starożytnej inżynierii i architektury pełen historii i mitologii.
Ninfeum, nazywane także sanktuarium nimf, było poświęcone nimfom – bóstwom przyrody w mitologii greckiej, często utożsamianymi z wodami słodkimi.
Te urocze, sztucznie utworzone groty były zasilane wodą z greckiego akweduktu, Acquedotto Galermi z Pantalica, oddalonego o 35 km. To jświadectwo niezwykłych osiągnięć inżynieryjnych starożytnych Greków. Struktura ta nie tylko dostarczała wodę do miasta, ale też stanowiła miejsce kultu religijnego i wypoczynku, gdzie mieszkańcy mogli cieszyć się chłodem i spokojem, otoczeni przez wodę i zielenią.
Rzymski amfiteatr
Amfiteatr rzymski jest wyjątkowym przykładem rzymskiej architektury i inżynierii. Został zbudowany w III wieku n.e., w okresie panowania cesarza Karakalli, co świadczy o ważności Syrakuz jako jednego z kluczowych miast w ówczesnym Imperium Rzymskim.
Struktura ta, częściowo wydrążona w skale, jest jednym z najlepiej zachowanych przykładów amfiteatrów rzymskich na Sycylii, co pozwala historykom i turystom na lepsze zrozumienie roli i znaczenia takich budowli w życiu codziennym starożytnych Rzymian.
Amfiteatr był miejscem, gdzie odbywały się walki gladiatorów, zawody atletyczne, polowania na dzikie zwierzęta oraz inne formy rozrywki, które przyciągały tysiące widzów. Jego konstrukcja, wykorzystująca naturalne nachylenie terenu, zapewniała doskonałą widoczność dla wszystkich obecnych, a monumentalna skala budowli świadczy o technologicznych i inżynieryjnych zdolnościach starożytnych Rzymian.
Ołtarz Hierona II
Imponujących rozmiarów ołtarz Hierona II z III wieku p.n.e. świadczy o dawnej potędze Syrakuz. Mógł pomieścić tysiące osób.
Było to miejsce, gdzie podczas uroczystości religijnych na cześć greckich bogów, składano ofiary z wielkich zwierząt, takich jak byki, owce, a nawet konie. Zwierzęta te, starannie wybrane i przygotowane do ceremonii, były ofiarowywane w uroczystym procesie, gdzie kapłani i uczestnicy rytuałów odprawiali modły i składali ofiary.
Latomie del Paradiso i „Ucho Dionizjusza”
W parku wyróżniają się także Latomie del Paradiso i „Ucho Dionizjusza”.
„Ucho Dionizjusza” (wł. Orecchio di Dionisio) to jedna z najbardziej fascynujących atrakcji parku. Nazwa tej ogromnej jaskini o niezwykłej akustyce pochodzi od słynnego malarza Caravaggia, który odwiedził Syrakuzy na początku XVII wieku.
Caravaggio, zafascynowany unikalnymi właściwościami akustycznymi jaskini, nadał jej nazwę nawiązującą do Dionizjusza I Starszego, tyrana Syrakuz w V wieku p.n.e. Według opowieści, Dionizjusz używał tej jaskini jako więzienia dla swoich przeciwników politycznych. Dzięki wyjątkowej akustyce, która pozwalała dźwiękom rozchodzić się po całej jaskini, tyrana mógł podsłuchiwać nawet najcichsze rozmowy więźniów, nie będąc przez nich zauważonym. Caravaggio, zaintrygowany tą historią i unikalnymi właściwościami jaskini, nadał jej nazwę „Ucho Dionizjusza”, co do dziś pozostaje jej oficjalną nazwą.
Latomie del Paradiso to jedna z najbardziej malowniczych części Parku Archeologicznego „Neapolis”. Są to olbrzymie kamieniołomy, z których pochodził wapień używany do budowy starożytnego miasta. Dziś, te głębokie wyrobiska, charakteryzujące się pionowymi ścianami skalnymi, stanowią zachwycający przykład transformacji przestrzeni przemysłowej w naturalny raj. W przeszłości Latomie były wykorzystywane nie tylko jako źródło kamienia, ale także jako więzienia.
14. Noto – barokowa perła Sycylii
Noto jest uznawane za jedno z najbardziej znaczących miast barokowych na Sycylii, a nawet w całej Europie. Po tragicznym trzęsieniu ziemi w 1693 roku, które zniszczyło większość miasta, Noto zostało odbudowane w zupełnie nowym miejscu z zastosowaniem jednolitego barokowego stylu architektonicznego. Dzięki temu, spacerując po jego uliczkach, można podziwiać harmonijną i bogato zdobioną architekturę, która sprawia, że miasto jest wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Katedra w Noto, z jej imponującą fasadą, ale … dość skromnie zdobionym wnętrzem, stanowi centrum miasta i jest doskonałym przykładem sycylijskiego baroku. Warto również zwrócić uwagę na liczne kościoły i pałace, takie jak Palazzo Nicolaci di Villadorata, znany ze swoich balkonów wspartych na fantazyjnie rzeźbionych konsolach.
Ja polecam wejść na dzwonnicę kościoła Chiesa di San Carlo al Corso, dla widoku na miasto i na katedrę. Opłata jest symboliczna, a widok przyjemny.
Wskazówka I Noto zaprasza, oferując piękne noclegi.
Infiorata di Noto
Jednym z najbardziej kolorowych i oczekiwanych wydarzeń w Noto jest Infiorata, festiwal kwiatów, który odbywa się co roku w maju. Podczas tego festiwalu główna ulica miasta, Via Nicolaci, zostaje pokryta olbrzymimi dywanami z kwiatów, tworzącymi spektakularne obrazy i wzory.
Infiorata przyciąga artystów i turystów z Włoch i świata, którzy przybywają, aby podziwiać to niezwykłe dzieło sztuki ulicznej.
Przewodnik po najlepszych kawiarniach i cukierniach w Noto
Noto słynie nie tylko z barokowej architektury, ale również z wyjątkowej tradycji cukierniczej. Miasto oferuje liczne kawiarnie i cukiernie, gdzie można skosztować lokalnych słodkości, takich jak cannoli, cassata siciliana czy granita.
Caffè Sicilia, cukiernia założona w 1892 roku, jest jedną z najbardziej znanych w Noto i na Sycylii. Znajduje się na głównej ulicy, Corso Vittorio Emanuele i słynie z tradycyjnych sycylijskich deserów, szczególnie z granity, która jest podawana z brioszką. Jadłam tu najlepszą granitę migdałową w życiu.
Dolceria Costanzo położona przy Via Silvio Spaventa 7-9, oferuje szeroki wybór lokalnych słodkości, w tym wyjątkowe ciasteczka z migdałów i pistacji, które są doskonałym przykładem sycylijskiego rzemiosła cukierniczego.
Pasticceria Mandolfiore, którą znajdziesz przy Via Ducezio 2, jest kolejnym miejscem, które warto odwiedzić. Oferują wyśmienite słodycze, takie jak torty, ciasteczka i ciasta, wszystkie przygotowywane według tradycyjnych receptur.
Poniżej zdjęcia z Caffè Sicilia w Noto.
15. Rezerwat Przyrody Vendicari
Rezerwat Przyrody Vendicari, położony na południowo-wschodnim wybrzeżu Sycylii, jest jednym z najważniejszych miejsc dla obserwacji ptaków w Europie. Obszar rezerwatu to kluczowe miejsce odpoczynku dla ptaków migrujących między Europą a Afryką.
Jego różnorodne ekosystemy, od słonych błot i mokradeł po plaże i skaliste wybrzeża, stanowią idealne siedlisko dla wielu gatunków ptaków, w tym flamingów, czapli siwej i bernikli rudej.
Flora rezerwatu jest równie różnorodna, z typową śródziemnomorską roślinnością, macchia mediterranea, w tym roślinami halofilnymi przystosowanymi do życia w warunkach wysokiego zasolenia, jak również dzikimi orchideami i szeroką gamą endemicznych gatunków roślin.
Wskazówka I Rezerwat przyrody można zwiedzać jednym z pięciu oficjalnych wejść za niewielką opłatą. Jeśli chcesz odwiedzić starą fabrykę tuńczyka, Antica Tonnara i Torre Sveva, najlepiej wybrać Ingresso Vendicari. Wejście jest mniej więcej w połowie rezerwatu, po wschodniej stronie drogi SP19.
Najlepsze trasy piesze i punkty obserwacyjne
Lubisz piesze wędrówki? Vendicari oferuje szereg tras pieszych, które pozwalają zwiedzającym na pełne docenienie jego naturalnego piękna. Trasy te wiodą przez różnorodne krajobrazy rezerwatu, od plaż i wydm, przez mokradła, aż po zarośla i obszary skaliste.
Dzięki dobrze oznakowanym ścieżkom zwiedzanie jest bezpieczne i dostępne nawet dla osób nieposiadających dużego doświadczenia w wędrówkach.
W rezerwacie znajdują się również specjalnie zaprojektowane punkty obserwacyjne, z których można podziwiać ptaki i inne dzikie zwierzęta bez zakłócania ich naturalnego środowiska.
Piękne plaże na terenie Vendicari
Kochasz dzikie plaże? Plaże Vendicari są cenione za swoją dziewiczą urodę i czystość. Spiaggia di Calamosche, często wymieniana jako jedna z najpiękniejszych plaż na Sycylii, oferuje złocisty piasek i spokojne, turkusowe wody. Trzeba do niej troszkę dojść, ale warto!
Rezerwat jest także atrakcyjnym miejscem dla miłośników nurkowania i snorkelingu. Wody wokół Vendicari kryją różnorodne ekosystemy morskie, w tym rafy koralowe i starożytne wraki.
16. Marzamemi – historia rybackiej wioski
Marzamemi, położona na południowo-wschodnim wybrzeżu Sycylii, jest jedną z najpiękniejszych i najbardziej malowniczych wiosek rybackich na wyspie. Jej historia sięga czasów starożytnych, kiedy to była znana z produkcji garum, fermentowanego sosu rybnego, który był bardzo ceniony w Rzymie. W średniowieczu, za sprawą arabskich osadników, Marzamemi zyskało na znaczeniu jako centrum połowu i przetwórstwa tuńczyka.
W XVIII wieku zbudowano Tonnara di Marzamemi, jeden z najważniejszych sycylijskich zakładów przetwórstwa tuńczyka, co przyczyniło się do rozwoju wioski. Do dziś zachowały się budynki starej tonnary, które dodają miejscu wyjątkowego charakteru i są świadectwem bogatej historii Marzamemi.
Plaże w Marzamemi i okolicach
Otoczenie Marzamemi oferuje niezwykłe krajobrazy i plaże, które przyciągają miłośników natury i spokoju. Najbliższa plaża, spiaggia di Marzamemi, przyciąga piaskiem i krystalicznie czystą wodą. Warto wpaść także na plażę, Spiaggia di San Lorenzo na północ od Marzamemi lub na południe, w kierunku Portopalo. Tam rozciągają się długie, złote plaże, które są idealnym miejscem do relaksu i uprawiania sportów wodnych.
Rejon ten jest również znany z licznych rezerwatów przyrody, takich jak Vendicari, gdzie można podziwiać nieskażoną przyrodę, różnorodność gatunków ptaków oraz malownicze solniska.
Wskazówka I Wybierz jeden z noclegów w Marzamemi.
Tuńczyk i wino z Marzamemi
Kuchnia Marzamemi opiera się głównie na świeżych produktach z morza, wśród których króluje tuńczyk (wł. tonno), przygotowywany na wiele sposobów. Miejscowe trattorie i restauracje oferują bogate menu oparte na lokalnych składnikach, pozwalające odkryć prawdziwy smak Sycylii.
Marzamemi jest również znane z produkcji wysokiej jakości wina, dzięki korzystnemu klimatowi i żyznym glebom regionu. Wina te, zarówno białe, jak i czerwone, są cenione za ich bogactwo i różnorodność smaków. Degustacja wina w jednej z lokalnych winnic, jak Cantina Ramaddini to doskonała okazja do poznania tradycji winiarskich regionu i cieszenia się widokami sycylijskiego krajobrazu.
17. Ragusa Ibla
Ragusa, serce barokowej Sycylii i perła architektoniczna, zachwyca swoją niepowtarzalną atmosferą, będąc symbolem harmonijnego połączenia historii z naturą. Podzielona na nowoczesną część Ragusa Superiore i starożytną Ragusę Ibla, miasto jest wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO, co podkreśla jego wyjątkową wartość.
Wędrując po krętych uliczkach Ibla, można podziwiać nie tylko barokowe kościoły i pałace, ale również malownicze budynki, które razem tworzą niezapomniany obraz miasta. Katedra św. Jerzego, Duomi di San Giorgio, z jej monumentalną fasadą i robiącymi wrażenie schodami, stanowi punkt kulminacyjny dla każdego odwiedzającego, będąc mistrzostwem barokowej architektury.
Ale Ragusa Ibla to nie tylko katedra. Warto zwrócić uwagę na kościół św. Józefa, Chiesa di San Giuseppe z jego fascynującymi barokowymi detalami oraz piękny Palazzo Cosentini, który zachwyca unikalnymi ornamentami i dekoracjami fasady.
Nie można pominąć również kościoła Santa Maria dell’ Itria, który kryje w sobie cenne dzieła sztuki.
Ponadto, uliczki Ibla kryją wiele małych kawiarni i restauracji, gdzie można spróbować lokalnych specjałów, ciesząc się jednocześnie widokiem na barokowe cuda. Odwiedzając Ragusę Ibla, nie można pominąć lokalnych warsztatów rzemieślniczych, oferujących unikatowe wyroby, które są świadectwem bogatej kultury i tradycji tego miejsca.
Wskazówka I Zarezerwuj nocleg w Ragusa.
Giardino Ibleo w Ragusa Ibla
Ogród Ibleo jest dostępny dla wszystkich, położony na wschodnim krańcu Ragusa Ibla z pięknym widokiem na dolinę rzeki Irminio.
Do początków XIX w. teren ogrodu stanowił opuszczone osiedle, na którym znajdowały się jedynie ruiny katedry San Giorgio, która zawaliła się podczas trzęsienia ziemi w 1693 roku.
Ogród powstał w 1858 roku z inicjatywy części miejscowej szlachty i przy dużym udziale ludności, która przy jego budowie pracowała za darmo. W czerwcu 1907 r. dostawiono ogrodzenie, a wejście do ogrodu przeniesiono na obecne miejsce.
Giardino Ibleo charakteryzuje się ciekawym współistnieniem roślin i drzew z pięknymi fontannami i niezwykłymi budynkami, takimi jak kościół San Vincenzo Ferreri, San Giacomo Apostolo i Sant’Agata oraz klasztor Kapucynów położony w południowo-wschodnim narożniku ogrodu.
18. Modica – czekolada i zabytki
Modica, podobnie jak Ragusa, jest miastem barokowym, słynącym nie tylko z architektury, ale również z unikalnej czekolady, która jest produkowana tu metodami przyniesionymi przez Hiszpanów z Nowego Świata.
Zabytki w Modica, takie jak katedra św. Jerzego, zbudowana po trzęsieniu ziemi z 1693 roku, dominuje nad miastem z jej monumentalnej lokacji. Barokowa architektura miasta, z jej charakterystycznymi fasadami i detalami, jest zachwycającym tłem dla codziennego życia i kulturalnych wydarzeń.
W 2002 roku została wpisana, wraz z Val di Noto, na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO ze względu na historyczne centrum bogate w barokową architekturę.
Cioccolato di Modica IGP
Tutejsza czekolada jest jedną z kulinarnej dumy miasta, charakteryzującą się gruboziarnistą teksturą i różnorodnością smaków. Liczne cukiernie oferują degustacje i sprzedaż tej tradycyjnej słodyczy, będącej idealnym upominkiem.
Czekolada Modica to produkt słynący ze swojej dobroci i autentyczności i ma bardzo starożytne korzenie. Czekolada ta nadal powstaje tak, jak robili to Aztekowie w starożytnym Meksyku, pozostawiając niezmienione właściwości organoleptyczne kakao.
Mieszkańcy Modici nauczyli się tego procesu od Hiszpanów powracających z Nowego Świata w czasach hiszpańskiej dominacji na Sycylii. Hiszpanie wprowadzili przetwarzanie kakao w „hrabstwie Modica”, niegdyś największym w Królestwie Sycylii.
Czekolada produkowana w Modica, w przeciwieństwie do reszty świata, nigdy nie została poddana obróbce przemysłowej. Dzięki temu na przestrzeni wieków zachowała autentyczny smak oparty na czystości składników i kunszcie jej przetwarzania.
Czekolada ta uzyskała miano produktu IGP, co oznacza Chronione Oznaczenie Geograficzne (wł. Indicazione Geografica Protetta), tym samym jest to oficjalnie Cioccolato di Modica IGP.
19. Scicli – nieco zapomniana Sycylia
Scicli, choć mniej znane miasteczko niż Ragusa czy Modica, jest równie fascynującym miejscem, bogatym w barokową architekturę i kulturowe dziedzictwo. Zaliczane do miast Val di Noto, Scicli oferuje unikalne połączenie kultury, historii i naturalnego piękna.
Barokowe centrum Scicli zachwyca swoją spójnością architektoniczną i artystyczną, z kościołami i pałacami.
Miasto było również miejscem kręcenia wielu scen popularnego włoskiego serialu „Komisarz Montalbano”.
Pejzaże i natura wokół Scicli są idealnym miejscem dla miłośników pieszych wędrówek i rowerzystów, oferując trasy z niezapomnianymi widokami na sycylijską wieś.
Wskazówka I Sprawdź noclegi w Scicli.
Wskazówka I Poznaj Sycylię wędrując śladami komisarza Montalbano.
Sycylia Komisarza Montalbano – odkryj miejsca z uwielbianego serialu
Wino i kuchnia wschodniej Sycylii
Wschodnia Sycylia jest jednym z najbardziej fascynujących regionów winiarskich Włoch, słynącym z produkcji wyjątkowych win, które odzwierciedlają unikalny terroir wulkanicznych gleb Etny.
Wina Etna DOC (Denominazione di Origine Controllata) są szczególnie cenione za swój bogaty smak i aromat, będąc wynikiem uprawy winorośli na stokach aktywnego wulkanu.
Szlaki winne prowadzące przez winnice Etny oferują możliwość degustacji czerwonych, białych i różowych win, które zyskują międzynarodowe uznanie za swoją jakość i charakter.
Czym jest „terroir” ?
Termin „terroir” odnosi się do kompleksu unikalnych cech geograficznych, geologicznych i klimatycznych danego miejsca, które wpływają na charakter uprawianych tam roślin, w tym winorośli. W kontekście wulkanicznych gleb, mówiąc o „terroir wulkanicznych gleb”, skupiamy się na specyficznych właściwościach gleb powstałych z wulkanicznego popiołu, lawy i innych materiałów wulkanicznych.
Gleby wulkaniczne są zwykle bardzo żyzne, bogate w minerały i mikroelementy takie jak żelazo, magnez, potas, fosfor i inne, które mogą mieć znaczący wpływ na smak i aromat uprawianych na nich roślin, w tym winogron. Właściwości drenażowe gleb wulkanicznych, ich struktura i skład mineralny mogą sprzyjać tworzeniu się win o wyjątkowej mineralności, strukturze i złożoności smaku
Winorośl uprawiana na glebach wulkanicznych może produkować wina o wyraźnych charakterystykach, które odzwierciedlają unikalne terroir.
Wina te często charakteryzują się intensywnymi aromatami mineralnymi, świeżością i elegancją, a także dobrą kwasowością i potencjałem do starzenia. Terroir wulkanicznych gleb jest szczególnie cenione w regionach winiarskich takich jak wschodnia Sycylia, gdzie wpływ Etny jest kluczowy dla produkcji renomowanych win Etna DOC.
Czego spróbować na Sycylii?
Kuchnia wschodniej Sycylii jest tak różnorodna jak jej krajobrazy, łącząc w sobie bogactwo smaków morza z produktami ziemi. Tradycyjne przepisy opierają się na lokalnych składnikach, takich jak owoce morza, cytrusy, warzywa i oliwa.
Arancini, smażone kule z ryżu wypełnione ragù, groszkiem i serem, są jednym z klasycznych sycylijskich przekąsek, które można znaleźć w wielu barach. Są bardzo sycące, kosztują niewiele, ponieważ to tradycyjny sycylijski street food.
Pasta alla Norma, danie z makaronem, pomidorami, smażonym bakłażanem, bazylią i ricottą, pochodzi z Katanii i jest hołdem dla kompozytora Vincenzo Belliniego.
Caponata, słodko-kwaśna przekąska z bakłażanów z dodatkiem pomidorów, oliwek i kaparów, idealnie oddaje charakter sycylijskiej kuchni.
Do najlepszych miejsc, aby spróbować lokalnej kuchni, należą tradycyjne trattorie, ale i nowoczesne restauracje, które reinterpretują klasyczne dania w nowy sposób.
Warto odwiedzić lokalne rynki, jak słynne targowisko rybne w Katanii, gdzie można odkryć bogactwo świeżych produktów i cieszyć się atmosferą sycylijskiego życia codziennego.
Brioche con gelato
Lody w bułce, znane jako „brioche con gelato”, to jeden z najbardziej charakterystycznych i ukochanych deserów Sycylii, szczególnie popularny w ciepłe letnie miesiące.
Ten deser składa się z puszystej, lekko słodkiej bułki (brioche), która jest przekrajana na pół i wypełniana obficie porcją kremowych, bogatych lodów. Lody te mogą być w różnych smakach, od tradycyjnych, takich jak czekolada, truskawka czy pistacja, po bardziej unikalne, lokalne kombinacje.
Brioche con gelato jest nie tylko deserem. Dla wielu Sycylijczyków stanowi popularne śniadanie lub przekąskę, idealną do spożycia w gorące dni. Można je znaleźć w większości barów, cukierni i lodziarni.
Granita
To kolejny klasyczny sycylijski deser, szczególnie ukochany we wschodniej części wyspy. Jest to pół zamrożony deser wykonany z wody, cukru i różnych naturalnych aromatów, najczęściej owocowych, takich jak cytryna, pomarańcza, truskawka, czarna morwa, pistacje, migdały lub z dodatkiem kawy.
Granita sycylijska jest często podawana na śniadanie z dodatkiem brioszki, łącząc przyjemne orzeźwienie z lekko słodką, puszystą bułką. Ten duet to po włosku granita e brioche. Jest to doskonały sposób na rozpoczęcie dnia w ciepłym, śródziemnomorskim klimacie.
Granita w połączeniu z bitą śmietaną to popularna wersja deseru, oferująca bogatsze doświadczenie smakowe. Spróbuj takiej kombinacji chociaż raz. Ta śmietana jest bardzo dobrej jakości.
Jak się przemieszczać po Sycylii
Samochodem po Sycylii
Wynajęcie samochodu jest jednym z najbardziej elastycznych sposobów na eksplorowanie zachodniej Sycylii. Daje to wolność odkrywania odległych plaż, malowniczych miasteczek i archeologicznych skarbów według własnego harmonogramu. Drogi są ogólnie w dobrym stanie, ale warto być przygotowanym na wąskie i kręte uliczki w mniejszych miejscowościach.
Wskazówka I Jeśli potrzebujesz samochodu we Włoszech, skorzystaj z oferty rentalcars.com, aby porównać oferty i zarezerwować najwygodniejszy samochód dla siebie.
Pociągi i autobusy na Sycylii
Autobusy i pociągi mogą być dobrym rozwiązaniem dla podróżnych, którzy wolą nie korzystać z samochodu. Autobusy łączą większe miasta oraz niektóre mniejsze miejscowości, choć częstotliwość połączeń może być ograniczona.
Pociągi są bardziej ograniczone geograficznie, ale mogą być dobrym wyborem dla podróży między głównymi miastami, takimi jak Palermo, Trapani, Mesyna, Katania.
Wskazówka I Poniżej na mapie jest siatka połączeń kolejowych na Sycylii. Więcej informacji o połączeniach znajdziesz na stronie Ferrovie Siciliane, rozkład jazdy jest dostępny na stronie Trenitalia.
Najlepszy czas w roku, by odwiedzić wschodnią Sycylię
Idealnym czasem na odwiedzenie wschodniej Sycylii są wiosna (kwiecień-maj) i jesień (wrzesień-październik). Te pory roku charakteryzują się przyjemnymi temperaturami, mniejszymi tłumami turystów i pełnią naturalnego kwitnienia oraz zbiorów.
Lato (czerwiec-sierpień) jest idealne dla miłośników plaży i festiwali, ale warto być przygotowanym na wyższe temperatury i większą liczbę turystów.
Zima na Sycylii jest zazwyczaj łagodna, lecz odczuwalna jest wilgoć, która potęguje uczucie zimna. Nie mniej, Sycylia jest atrakcyjna dla osób szukających spokoju i możliwości eksploracji bez tłumów.
Buon viaggio!
Planując swoją podróż
Znajdź hotel lub apartament na wakacje dzięki booking.com.
Pamiętaj, aby zawsze mieć wykupione ubezpieczenie turystyczne. Ja korzystam z najlepszej na rynku porównywarki rankomat.pl.
Bilety lotnicze możesz znaleźć i zarezerwować na booking.com.
Jeśli potrzebujesz samochodu we Włoszech, skorzystaj z najlepszej porównywarki discovercars.com.
Potrzebujesz biletów na prom? Znajdziesz je na Direct Ferries.
Gdy kupujesz coś za pośrednictwem moich linków, zarabiam niewielką kwotę. Ty nadal płacisz tyle samo, ze mną dzieli się sprzedawca. Dziękuję za twoje znaczące wsparcie.
Nie masz teraz czasu na czytanie? Nie ma sprawy! Zapisz sobie poniższe zdjęcia na Pinterest, aby przeczytać później.
Włoska poczta
Dzielę się z Tobą moimi włoskimi podróżami, mając nadzieję, że cię zainspirują do samodzielnego poznawania jednego z najpiękniejszych krajów na świecie.
Dołącz do czytelników mojego newslettera, poste italiane. Dzięki temu nie przeoczysz niczego, co się pojawiło na blogu, a także otrzymasz mnóstwo dodatkowych informacji.
Jeśli potrzebujesz pomocy w znalezieniu praktycznych informacji o Italii, zapraszam Cię do mojej grupy na FB: Moje wielkie włoskie podróże, którą wyróżnił Magazyn Glamour, jako jedna z najciekawszych grup na FB.
Zapraszam cię także na mojego Instagrama, na którym znajdziesz całą masę włoskich inspiracji!
La vita è bella! Życie jest piękne!